جیموتو؛ غار در برابر آشیانه

جیموتو مفهوم «غار» را در مقابل «آشیانه» یا همان ساختار دامینوی لوکوربوزیه مطرح می‌کند. او بر این باور است که دامینوی کوربوزیه به‌دنبال خلق فضایی مناسب و شایسته برای انسان است. اما پرسشی که پیش می‌آید این است: آیا این شایستگی واقعاً به روشنی و وضوح مناسب و مطلوب است؟ در این میان، جیموتو مفهوم غار را به‌عنوان نقطۀ مقابل این شایستگی مطرح می‌کند. او معتقد است که «غار» فضایی ناشایست است، اما این ناشایستگی لزوماً معنای منفی ندارد. جیموتو ما را به اندیشیدن در مسیر‌ی متفاوت فرا می‌خواند و شاید بتوان پذیرفت که این ناشایستگی الزامی برای ناکارآمدی یا اذیت‌کننده بودن ندارد. بلکه بیشتر اشاره به نبود راحتی یا فقدان امکانات کافی برای زندگی ایده‌آل و شایسته دارد. حال، با توجه به این توضیح، آیا به راستی این ناشایستگی می‌تواند چیز‌ی بد یا ناپسند باشد؟

در راستای تقابل با مفهوم دامینو، جیموتو تلاش کرده است تا یک نمونۀ ابتدایی (پروتوتایپ) معمار‌ی برای شکل‌گیر‌ی یک «مکان زندگی» در برابر «ماشینی برای زندگی» ارائه کند. اما مشکلی که این پروتوتایپ با آن مواجه می‌شود، گرفتار شدن سریع در بند اعداد و ارقام است. این مسأله باعث می‌شود که ایدۀ معمار‌ی پیش از آن که بتواند اثرگذار باشد، به‌سرعت در چارچوب اندازه‌ها و مقیاس‌های دقیق گرفتار آید و از قدرت تأثیرگذار‌ی آن کاسته شود.

جیموتو همواره در پی خلق ساختار‌ی نوین برای فضاست، اما این نوآور‌ی غالباً در قالب طراحی مدل‌های جدید کارکردی (فانکشنال) صورت می‌گیرد. دقیقاً در همین لحظه است که او باید گامی فراتر بردارد؛ گامی که به جای عرضۀ مدل‌های تازه برای کارکرد، به خلق تجربه‌ای حسی در فضا معطوف باشد. این‌جاست که استتیکچر (معمار‌ی زیباشناسانه) خود را مطرح می‌کند. استتیکچر به بهره‌گیر‌ی از تمامی ظرفیت‌های معمار‌ی برای ایجاد تجربه‌ای حسی می‌پردازد. تمام اجزا و عناصر معمار‌ی همسو و هماهنگ تلاش می‌کنند تا معمار‌ی به نقطه‌ای اوج برسد و تجربه‌ای حسی برای مخاطب خلق کند.

Nest Or Cave
Architect: Sou Fujimoto